POBIERANIE KRWI

Zaleca się pobieranie krwi na czczo, czyli z zachowaniem 8 – 12 godzinnej przerwy od czasu ostatniego posiłku. Zalecenie dotyczy wszystkich badań, ponieważ zmiany wywołane przyjęciem posiłku są trudne do przewidzenia, a uzyskane wartości interpretuje się wobec wartości referencyjnych ustalonych w standardowych warunkach.

Najczęściej wykonywanie badania:

MORFOLOGIA

Obraz (morfologia)  krwi obwodowej odzwierciedla ogólną kondycję organizmu. Odpowiednio nasilone, charakterystyczne, zmiany morfologii krwi wskazują na stany chorobowe. Nieprawidłowości morfologii krwi - ilości i jakości komórek krwi: krwinek czerwonych (erytrocytów), krwinek białych (leukocytów) i płytek krwi (trombocytów), w zależności od charakteru,  sygnalizują schorzenia wiążące się z niedokrwistością i zaburzeniami krzepnięcia krwi, świadcząc o przebiegającym zakażeniu, stanie zapalnym  lub chorobie nowotworowej. Przy braku objawów chorobowych, badanie morfologii krwi powinno być wykonywane regularnie w ramach badań kontrolnych. W podejrzeniu choroby wpływającej na morfologię krwi, badanie wspomaga rozpoznanie. Po rozpoznaniu i wdrożeniu leczenia, kontrola morfologii krwi pozwala na monitorowanie skuteczności terapii. 

CHOLESTEROL

Cholesterol całkowity.  Pomiar stężenia cholesterolu całkowitego (CHOL) jest przesiewowym badaniem cholesterolu, pozwalającym na wstępną ocenę ryzyka  rozwoju miażdżycy i chorób układu sercowo-naczyniowego, takich jak choroba wieńcowa i zawał serca, udar mózgu i miażdżyca tętnic kończyn dolnych itd. Cholesterol całkowity obejmuje trzy frakcje: lipoproteinę niskiej gęstości, LDL; lipoproteinę wysokiej gęstości, HDL (ang. high-density lipoprotein)  oraz  łącznie,  lipoproteinę bardzo małej gęstości,  VLDL i lipoproteinę o pośredniej gęstości, IDL. Badanie wykonywane na czczo. Zaleca się, aby ostatni posiłek poprzedniego dnia był spożyty nie później niż o godz.18.00. Krew do badania należy pobierać w godz. 7.00-10.00. Zaleca się stosowanie stałej diety w okresie kilku dni poprzedzających badanie

W dniu poprzedzającym badanie należy unikać obfitych i tłustych posiłków oraz spożywania alkoholu. Bezpośrednio przed badaniem dozwolone jest wypicie niewielkiej ilości wody. Podobnie pora dnia może mieć wpływ na wiarygodność wyników badań. Zaleca się, pobieranie krwi w godzinach porannych (7:00 – 10:00). Jeżeli krew zostanie pobrana o innej porze dnia, należy wziąć to pod uwagę interpretując uzyskane wyniki badań. Bezpośrednio przed pobraniem wskazany jest 15 minutowy odpoczynek.

W miarę możliwości badanie należy przeprowadzić przed przyjęciem porannej porcji leków, taką decyzję należy zawsze skonsultować z lekarzem.

Zawsze należy poinformować personel pobierający krew o przyjmowanych lekach, suplementach, preparatach ziołowych – zostanie to odnotowane podczas rejestracji.

BADANIE PSA

Zaleca się pobieranie krwi na czczo, czyli z zachowaniem 8 – 12 godzinnej przerwy od czasu ostatniego posiłku. Zalecenie dotyczy wszystkich badań, ponieważ zmiany wywołane przyjęciem posiłku są trudne do przewidzenia, a uzyskane wartości interpretuje się wobec wartości referencyjnych ustalonych w standardowych warunkach.

W dniu poprzedzającym badanie należy unikać obfitych i tłustych posiłków oraz spożywania alkoholu.

Przed wykonaniem badania należy unikać jazdy rowerem lub pociągiem oraz palenia wyrobów tytoniowych.

Bezpośrednio przed badaniem dozwolone jest wypicie niewielkiej ilości wody.

Podobnie pora dnia może mieć wpływ na wiarygodność wyników badań. Zaleca się, pobieranie krwi w godzinach porannych (7:00 – 10:00). Jeżeli krew zostanie pobrana o innej porze dnia,  należy wziąć to pod uwagę interpretując uzyskane wyniki badań.

Bezpośrednio przed pobraniem wskazany jest 15 minutowy odpoczynek.

W miarę możliwości badanie należy przeprowadzić przed przyjęciem porannej porcji leków, taką decyzję należy zawsze skonsultować z lekarzem.

Zawsze należy poinformować personel pobierający krew o przyjmowanych lekach, suplementach, preparatach ziołowych – zostanie to odnotowane podczas rejestracji.

TSH

TSH. Oznaczenie stężenia TSH (hormon tyreotropowy, tyreotropina) jest najczulszym badaniem wykrywającymi zaburzenia czynności tarczycy (łącznie z zaburzeniami bezobjawowymi) oraz umożliwiającym monitorowanie i  ocenę skuteczności leczenia niedoczynności i nadczynności tarczycy. Przy typowym dla nadczynności tarczycy nadmiarze hormonów tarczycowych we krwi stężenie TSH maleje, przy niedoborze hormonów tarczycy w krwi – wzrasta. 

Ze względu na zmiennością dobową wydzielania TSH  zaleca się, aby badanie było wykonywane w godzinach porannych lub o określonej porze w przypadku badań powtarzanych.

CYTOLOGIA

Cytologia ginekologiczna. Cytologia ginekologiczna jest badaniem polegającym na mikroskopowej ocenie komórek nabłonka w rozmazie pobranym z tarczy i kanału szyjki macicy. Stanowi podstawowe badanie w profilaktyce raka szyjki,  wykrywające  wczesne przedrakowe zmiany w narządzie. Obrazy cytologiczne klasyfikowane są w systemie Bethesda (ang. The Bethesda System, TBS),  jako prawidłowe;  LSIL (ang. low-grade squamous intraepithelial lesion) – śródnabłonkowe zmiany dysplastyczne małego stopnia; HSIL (ang. high-grade squamous intraepithelial lesion) – śródnabłonkowe zmiany dysplastyczne dużego stopnia oraz ASC (ang. atypical squamous cells) – atypowe komórki śródnabłonkowe.

Cytologia ginekologiczna. Badanie przesiewowe w kierunku raka szyjki macicy, wg klasyfikacji Bethesda.

Jak się przygotować:

Materiał należy pobierać co najmniej 4 dniu po miesiączce i nie później niż na 4 dni  przed kolejną miesiączką, optymalnie pomiędzy 10 i 18 dniem cyklu. Do 48 godzin przed pobraniem wymazu należy wstrzymać się od stosunków płciowych, nie wykonywać  irygacji pochwy, nie stosować dopochwowych leków i środków kosmetycznych. W ciągu 24 godzin przed pobraniem unikać kąpieli w wannie.

DOBOWA ZBIÓRKA MOCZU

próbka moczu ze zbiórki zostanie przekazana do punktu pobrań.

Niektóre parametry oznaczane w dobowej zbiórce moczu wymagają zastosowania środka konserwującego. Przed przystąpieniem do zbiórki moczu należy uzyskać informację od personelu punktu pobrań, czy środek taki jest konieczny i czy można go otrzymać w punkcie pobrań.

Dobową zbiórkę moczu należy rozpocząć w godzinach porannych i prowadzić przez 24 godziny, czyli np. zbiórka rozpoczęta w poniedziałek o godzinie 8:00 powinna zakończyć się we wtorek o godzinie 8:00.

Pierwszą poranną porcję moczu należy oddać do toalety, a zbiórkę rozpocząć od drugiej porcji (w przypadku konieczności zastosowania środka konserwującego należy go dodać do pojemnika, gdzie znajduje się już porcja moczu rozpoczynająca zbiórkę).

Należy odnotować godzinę rozpoczęcia zbiórki. Od tej pory każda porcja moczu, w całości musi być oddawana do pojemnika. W przypadku pominięcia którejś z porcji moczu, zbiórkę należy przerwać i rozpocząć od nowa, następnego dnia, a zebrany już mocz wylać.

Ostatnią porcją moczu, która zostanie oddana do pojemnika jest poranna próbka moczu oddana w drugim dniu prowadzenia zbiórki.

W czasie trwania dobowej zbiórki moczu pojemnik należy przechowywać w lodówce.

Po zakończeniu zbiórki należy określić objętość zebranego moczu odczytując pojemność z podziałki na ścianach pojemnika.

Mocz w pojemniku zbiorczym dokładnie wymieszać, a następnie przelać 50 – 100 ml do jednorazowego pojemnika.

Do punktu pobrań należy dostarczyć próbkę moczu wraz z zanotowanymi informacjami o objętości zebranego moczu oraz o godzinie rozpoczęcia i zakończenia zbiórki.

POBRANIE KAŁU NA KREW UTAJONĄ

Badanie nie wymaga zmiany diety.

Przed badaniem należy w laboratorium pobrać specjalne probówki z przyczepionym do korka aplikatorem i zawierające płyn transportowy oraz przygotować czyste, suche naczynie (basen lub inny pojemnik), które będzie służyć za toaletę. Ma to na celu uniknięcie rozcieńczenia kału wodą lub moczem z toalety. Probówki należy przechowywać w lodówce, a w dniu pobierania kału ocieplić do temperatury pokojowej.

Przed wypróżnieniem należy całkowicie opróżnić pęcherz moczowy. Oddać kał do przygotowanego naczynia i za pomocą aplikatora pobrać próbki z 2-3 miejsc, a następnie wymieszać z płynem w probówce. Należy uważać, żeby przy otwieraniu probówki i dodawaniu kału nie rozpryskać znajdującego się w niej płynu. Po dodaniu próbki kału probówkę należy dokładnie zamknąć i kilkakrotnie potrząsnąć dla wymieszania kału z płynem.

Zaleca się pobieranie próbek kału przez 3 dni, wykorzystując 3 kolejne probówki. Pobrane próbki należy przechowywać w temperaturze lodówki. Po pobraniu ostatniej próbki należy jak najszybciej dostarczyć próbki do punktu pobrań.

Próbek kału nie należy pobierać podczas menstruacji, ani na 3 dni przed lub po niej, przy krwawieniach spowodowanych zaparciami, przy krwawiących hemoroidach, po incydentach krwawienia z nosa, z dziąseł,  po ekstrakcjach zębów, po doodbytniczym podaniu leków, przy przyjmowaniu leków przeczyszczających, dużych dawek witaminy C, salicylanów, preparatów żelaza, związków glinu i bizmutu.

POBRANIE PRÓBKI KAŁU

Przed pobraniem próbki na badanie kału należy zaopatrzyć się w  specjalny pojemnik z przytwierdzoną do nakrętki łopatką i czyste, suche naczynie (basen, ewentualnie plastikowy jednorazowy pojemnik).

Przed pobraniem próbki należy opróżnić pęcherz moczowy, a następnie oddać kał do przygotowanego wcześniej czystego suchego pojemnika.

Jeśli w kale widoczne są pasożyty należy oddzielić je od próbki, wypłukać wodą i przesłać do laboratorium w oddzielnym pojemniku zawierającym niewielką ilość wody lub soli fizjologicznej.

Za pomocą łopatki z nakrętki pojemnika należy pobrać małe próbki  kału z kilku punktów, szczególnie tych zawierających np. krew, śluz lub ropę.

Całkowita ilość kału w pojemniku powinna odpowiadać wielkości orzecha laskowego, a jeśli kał jest płynny objętość próbki powinna wynosić 2-3 ml.

Po pobraniu próbkę należy przekazać do punktu pobrań w możliwie najkrótszym czasie od momentu pobrania. Jeżeli czas od pobrania do dostarczenia przekracza 2 godziny, próbkę należy przechowywać w lodówce.